نان روزانه
۱ژانویه
مقدمه
«بنا به دلایل گوناگون اولین کتاب از کتب مقدس یکی از قسمتهای جالب و جذاب متون مقدس به شمار میآید. جایگاه آن در کانن، ارتباط آن با دیگر قسمتهای کتاب مقدس، و ماهیت متنوع و مؤثر محتوای آن همه دست به دست هم دادهاند و آن را تبدیل به یکی از بارزترین قسمتهای نوشتههای مقدس کردهاند. این کتاب از بینش روحانی ملموسی برخوردار است به طوریکه قوم خدا در هر عصری به این کتاب وابسته بودهاند، و آن را کانون توجه خود قرار دادهاند.»
– دبلیو. اچ. گریفیت توماس (W.H. Griffith Thomas)
۱ – جایگاه ویژه در کانن
نام پیدایش که واژه یهودی آن بریشیث است (نامی عبری به معنای «در ابتدا»)، نامی برازنده این کتاب میباشد. این کتاب مهیج تنها روایت یا داستان واقعی خلقت را توسط تنها شخصی که در همان ابتدا وجود داشته است، یعنی خالق، بیان میکند!
روحالقدس با استفاده از خادم خود موسی منشأ مرد، زن، ازدواج، خانه، گناه، قربانی، شهرها، داد و ستد، زراعت، موسیقی، پرستش، زبانها، و نژادها و امتهای دنیا را بیان میکند. همه اینها در یازده باب اول جای دارند.
سپس از باب ۱۲ الی۵۰ شاهد پیدایش اسرائیل، «امت آزمایشی» خدا هستیم، که باید نمونهای روحانی از تمام اقوام دنیا میشدند. زندگی ابراهیم پاتریاخ، اسحاق، یعقوب، و دوازده پسر او، به طور خاص یوسف محبوب و با ایمان، باعث بوجود آمدن میلیونها انسان شد، از کودکان گرفته تا الهی دانان عهد عتیق.
برای اینکه بتوانیم شصت و پنج کتاب دیگر کتاب مقدس را به خوبی درک کنیم، لازم است درکی کامل از کتاب پیدایش به دست آوریم. همه آنها بر مبنای ادبیات زیبای این کتاب نگاشته شدهاند.
۲ – نویسنده
ما این تعلیم قدیمی یهودی و مسیحی را که پیدایش توسط مرد خدا و اعطا کننده شریعت یعنی موسی نوشته شده است، میپذیریم. از آنجایی که تمام وقایع کتاب پیدایش مربوط به سالهای قبل از زندگی موسی است، پس مسلم است که موسی با هدایت روحالقدس از اسناد و نوشتههای قدیمی و نیز شاید روایتهای شفاهی استفاده کرده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد نویسنده به مقدمه اسفار پنجگانه مراجعه کنید.
– تاریخ نگارش
محافظه کارترین الهی دانان غالباً تاریخ نگارش خروج را ۱۴۴۵ ق.م میدانند. بنابراین احتمالاً پیدایش بین این تاریخ و مرگ موسی، حدود چهل سال بعد نوشته شده باشد. مسلماً همیشه این احتمال هم وجود دارد که این کتاب، که از اسفار پنجگانه است، پیش از خروج نوشته شده باشد، زیرا تاریخ تمام وقایع کتاب پیدایش پیش از واقعه بزرگ خروج است.
برای جزئیات بیشتر به مقدمه اسفار پنجگانه مراجعه نمایید.
۴ – پس زمینه و درونمایه
به جز آندسته از کسانی که در برابر کتاب مقدس، یهودیت و مسیحیت تعصب بسیاری دارند، تقریباً همه متفقالقول هستند که پیدایش روایتی بسیار جذاب از زمانهای اولیه است و متن روایات آن، قسمتهایی همچون داستان یوسف از زیبایی خاصی برخوردار است.
اما پس زمینه این کتاب از کتب مقدس به طور خلاصه چه میتواند باشد؟
کسانی که شخصیت خدا را نفی میکنند، غالباً پیدایش را مجموعهای از افسانههایی میدانند که از افسانههای بینالنهرینی اقتباس شده است که در آن عناصر تفکرات چند خدایی را برای تعلیم توحیدی عبرانی «حذف کردهاند.»
دیگران، البته نه همچون شک گریان، پیدایش را مجموعهای از افسانهها و اسطورهها میدانند که کمی هم ارزش تاریخی دارند.
اما برخی هم آن را تشریحی از پیدایش موجودات در طبیعت و فرهنگ میدانند (که واژه تخصصی آن سبب شناسی یا مبحث علت و معلول است). در عهد عتیق این سبب شناسیها بسیار هستند، به طور خاص در کتاب آغازها (به عنوان مثال، ابتدای گناه، رنگین کمان، عبرانیها و غیره) اما این به هیچ وجه توجیهی برای غیر تاریخی بودن توضیحات نیستند.
پیدایش تاریخ است. همچون تمام تاریخ، پیدایش تشریحی است. این کتاب، تاریخ الهیاتی است، یا حقایقی که در چارچوب نقشه الهی روایت شده است.
گرچه پیدایش اولین کتاب «تورات» است، مطالب شرعی آن بسیار اندک است. این کتاب «شریعتی» است که بنیادی برای کتاب خروج و سپس تثنیه و اعطای شریعت از سوی خدا و توسط موسی شکل میدهد. در حقیقت آن بنیاد تمام تاریخ کتاب مقدس را شکل میدهد، بله خود تاریخ.دو مفهوم برکت و لعنت در کالبد پیدایش تنیده شدهاند، و در حقیقت، در تمام کلام خدا. اطاعت برکت میآورد و نااطاعتی نقطه مقابل آن را.
لعنتها همیشه پیامد سقوط است، طوفان عالمگیر، اغتشاش زبانها در بابل.
برکات بزرگ وعده نجات دهنده است، نجات بقیت وفادار توسط طوفان، و انتخاب یک امت خاص، یعنی اسرائیل برای اینکه مجرایی برای فیض خدا باشند.اگر پیدایش یک تاریخ حقیقی است، چگونه موسی تمام این شجره نامهها، گفتگوها، وقایع و تفسیر صحیح این وقایع را میدانسته است؟
پیش از هر چیز، باستان شناسی روایت پیدایش در بسیاری از قسمتها، مخصوصاً پاتریاخها را تصدیق کرده است (نه اثبات بلکه تأیید کرده است).
برخی از لیبرالهای قرن نوزدهم، همچون هارتمن بر این باور بودند که موسی نمیتوانسته اسفار پنجگانه را نوشته باشد زیرا هنوز خط اختراع نشده بود! اما میدانیم که موسی میتوانسته به هر یک از خطوط باستانی بنویسد زیرا او در مکتب مصر اینها را آموخته بود.
تردیدی نیست که موسی از روایاتی که از یوسف بجا مانده بود، از الواح، طومارها، و روایتهای شفاهی که توسط ابراهیم و اجدادش از بینالنهرین به جا مانده بود استفاده کرده است. این چیزها شامل شجره نامهها، قسمتهای اصلی، که تحت عنوان «نسل آدم» شناخته شده است، بود.
هنوز اینها برای تحلیل ما کافی نیست. روح قدوس خدا، به موسی الهام بخشید تا منابع درست را انتخاب کند و بقیه را کنار بگذارد. احتمالاً جزئیات گفتگوها و دیگر چیزها را با الهام از خداوند تهیه کرده است.
مسأله بر سر ایمان است. اینکه آیا خدا قادر است چینین کاری را توسط خادم خود انجام دهد یا خیر. ایمانداران تمام نسلها از روزگار باستان تا امروز تأیید کردهاند که خدا حقیقت دارد.
باستان شناسی به ما کمک میکند تا فرهنگ پاتریاخها را بازسازی کنیم تا روایات کتاب مقدس را ملموستر سازیم، اما تنها روحالقدس میتواند حقیقت پیدایش را بر دلها و زندگی همه ما روشن سازد.
هنگامی که تفسیر کتاب مقدس ایمانداران را در مورد پیدایش میخوانید – یا هر یک از کتابهای عهد عتیق – باید به تنویر روحالقدس متکی باشید تا از این تفسیر برکت یابید. یک تفسیر حقیقی، تفسیری است که نه یک ابزار مستقل، بلکه پیکانی است که به این عبارت اشاره میکند که «اینک خداوند چنین میگوید.»