فورا اعتماد نکنید و قربانی فریب دیگران نباشید

۱۵ نوامبر ۲۰۲۰

۲۵ آبان ۱۳۹۹

نویسنده: مهران پورپشنگ (کشیش کلیسای ایرانیان شادی در جنوب کالیفرنیا)

“آدم ساده لوح هر حرفی را باور می کند” (امثال سلیمان فصل ۱۴ آیه ۱۵)

آیا شما تا به حال قربانی فریب دیگران شده اید؟ آیا شایعات را فورا باور می کنید؟ آیا به علت زودباوری، با مشکلات فراوانی در زندگی شخصی، خانوادگی و محل کار مواجه شده اید؟ اگر پاسخ تان مثبت است، باید روی شخصیت تان کار کنید تا فریب نخورید و عواقب آن را متحمل نشوید. برای دستیابی به این هدف، نکات زیر را رعایت کنید:

یک. شما باید به یک متفکر انتقادی تبدیل شوید و درباره آنچه شنیده اید، تحقیق و تفحص کنید. در واقع، منابع اطلاعات را زیر سوال ببرید. مثلا آنچه خوانده ام، آیا مورد تایید خبرگزاری های معتبر جهان بوده است؟ اگر خبرگزاری های معتبر، آن خبر را غیر رسمی معرفی کرده و درباره آن اظهار تردید کرده اند، چرا من باور کنم؟ اگر دانشمندان درباره این تئوری و نظریه، اختلاف نظر دارند، چرا من این نظریه را بپذیرم؟

دوم. در مورد پذیرش مطالب، از عطای خدادادی “شک کردن” استفاده کنید. شک کردن هدیه و عطایی از جانب خداست. مثلا در کسب و کار، تحقیق و مشورت درباره شرکای مالی یا بررسی سرمایه گذاری در یک شرکت، امری مهم و ضروری است. اگر کسی را نمی شناسید، نباید به ادعاها یا پیشنهادات او فورا اعتماد کنید. شما تلویزیون از فروشگاه می خرید. اما باید مطمئن شوید آن به خوبی کار می کند یا نه! یک کاراگاه برای کشف حقیقت، بایستی سوالات زیادی را مطرح سازد. شک می تواند فرصتی باشد برای آموزش و آشنایی بیشتر و عمیق تر.

سوم. همواره به خاطر داشته باشید که افرادی سعی می کنند تا شما تحت فشار قرار دهند تا سریع نتیجه گیری کنید. حتی ممکن است به تهدید کردن و به بلوف زدن روی بیاورند. بهترین پاسخ و واکنش به این افراد آن است که “فعلا نمی توانم تصمیم گیری کنم. لطفا به من چند روز مهلت دهید تا درباره این موضوع تامل و تفکر و مشورت کنم. سپس پاسخ نهایی را خواهم گفت.”

چهارم. نسبت به آن شایعه، نقل قول یا پیشنهاد، کاملا خوشبین نباشید و نسبت به اعتبار آن حساس شوید و آن را مورد نقد و بررسی قرار دهید. آیا آن افراد مدارک و اسناد و شواهد معتبر و موثق ارائه می دهند؟ ممکن است شایعه سازان با موضوع فقط برخورد سیاسی یا تعصبی دارند، و از دیدگاه علمی یا تاریخی آن را بررسی نمی کنند. از خود بپرسید چند در صد می توان به این اطلاعات اعتماد کرد؟ تا چه حد می تواند این اطلاعات موثق و معتبر باشد؟ می توان اطلاعات ضد و نقیص را در اینترنت بررسی کرد و سپس در باور کردن یا عدم پذیرش تصمیم گرفت. بنابراین برای جلوگیری از خوش باوری، به مطالعه بیشتر روی بیاورید.

پنجم. شایعات و نقل قول ها را دسته بندی کنید:

الف. شاید حقیقت داشته باشد

ب. شاید کذب و دروغ باشد

ج. شاید ترکیبی از حقیقت و دروغ باشد

مثلا همکارتان دو روز است که در محل کار حاضر نشده. یک نفر می گوید او را اخراج کرده اند. از او بپرسید که از کدام منبع موثق، موضوع اخراج همکار را شنیده؟ آیا سوپروایزر به او گفته است؟

ششم. افراد را وادار کنید تا اعتماد شما را جلب کنند. بنابراین به جای اعتماد کردن به آن ها، تفکر انتقادی را در خود پرورش دهید. از موضوع انتقاد کنید. شما باید ادعاها را با دقت بررسی کنید و تا زمانی که اثبات نشده، آن را باور نکنید.

هفتم. گاهی افراد مانع می شوند تا شما به اطلاعات صحیح دست پیدا کنید. مثلا ادعا می کنند چون آن شخص با من دشمن است، شما نباید درباره این موضوع با او صحبت کنید. البته در مواردی آن قدر موضوع مهم نیست که با دشمن دوست تان گفتگو کنید. اما چنانچه شما مدیر یا سوپروایزر هستید، بایستی به صحبت های طرفین گوش کنید و سپس تصمیم نهایی را بگیرید.

هشتم. از “زبان بدن” افراد هم می توان می توان به دروغ و فریب آنان پی برد. مثلا او در حین گفتن شایعه و نقل قول جدی به نظر می رسد، ولی سعی می کند از خنده اش خودداری نماید یا مستقیم به چشمان تان نگاه نمی کند تا حقیقت را درک نکنید. هم چنین از واکنش افراد نیز می توان به دروغ آنان پی برد. مثلا وقتی برای تایید موضوع، درخواست مدرک و سند می کنید، عصبانی می شوند و یا هر بار قول می دهند مدرک و سند را در اختیارتان بگذارند، اما هرگز این کار را انجام نمی دهند. همواره به خاطر داشته باشید: عده ای نیز برای تفریح و سرگرمی به شایعه پراکنی در شبکه های اجتماعی متوسل می شوند تا به لایک ها و بینندگان بیشتر دست یابند.

نهم. افراد فریبکار معمولا کلی گویی می کنند و شفاف حرف نمی زنند. مثلا ادعا می کنند اطلاعاتی در اختیار دارم، اما به دلایلی آن را افشاء نمی کنم. یا همه مردان یا همه زنان یا اهالی این شهر بدجنس هستند. یا ادعا می کنند هزار بار این موضوع به او را گفته ام، در حالی که شاید حتی یک بار هم نصیحت نکرده است. کلی گویی و عدم شفافیت بیانگر آن است که آن افراد می دانند که همه مخاطبان، ساده لوح نیستند و در نتیجه ناتوانی آنان برای اثبات کردن فاش شده و اعتبار خود را از دست می دهند.

دهم. شخصی که شایعه یا نقل قول را مطرح می کند باید منابع اطلاعاتی خود را ذکر کند. آیا او شخصا در محل حاضر بوده و شنیده است و یا از دیگران نقل قول کرده اند؟ آیا منابع او معتبر و موثق است؟ آیا افراد حسود و مشکوک و بدخواه یا روانی، منبع اطلاعات او بوده اند؟

یازدهم. همواره به یاد داشته باشید: بهترین نتیجه در زندگی تان را زمانی می توانید به دست آورید که درباره آن موضوع، مکث و تامل کنید و با تاخیر و مشورت، واکنش صحیح را انجام دهید. بعد از شنیدن شایعات و نقل قول ها، تفکر انتقادی را پرورش دهید.

مطابق قوانین بین‌المللی تمامی حقوق مربوط به مطالب و محتویات “دفاعیات مسیحی” محفوظ است. درج کامل مقالات “دفاعیات مسیحی” در سایر صفحات فیس بوک و وب‌ سایت‌ها، بدون ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم، اکیداً ممنوع و غیرقانونی است.